Uit onderzoek blijkt dat meisjes op steeds jongere leeftijd hun eerste maandstonden krijgen. In de 19^de eeuw kreeg een meisje in West-Europa haar eerste maandstonden rond 17 jaar. Op het einde van de 19^de eeuw was dit al op de leeftijd van 15 jaar en ondertussen is de gemiddelde eerste menstruatie al rond de leeftijd van 12 jaar.

De oorzaak van de daling van de gemiddelde leeftijd waarop de eerste maandstonden beginnen is niet bekend. Wetenschappers vermoeden dat het een combinatie is van meerdere factoren.

In eerste instantie weet men dat dit grotendeels erfelijk is. Moeders en dochters beginnen vaak rond dezelfde leeftijd te menstrueren. Meestal zien we ook gelijkenissen in de cyclus zoals de hoeveelheid bloedverlies, de duur van de cyclus en het al dan niet hebben van menstruatiepijn. Daarnaast merken we ook dat overgewicht een belangrijke rol speelt. Doorgaans beginnen meisjes met overgewicht vroeger te menstrueren. Meisjes die daarentegen te mager zijn of streng diëten, merken vaak dat de menstruatie wegblijft.

Andere factoren zijn o.a. stress of spanningen zoals bv een kamp of reis, een verhuis maar ook bv familiale problemen.

Uitzonderlijk ligt een medische aandoening aan de basis.

Een andere niet te verwaarlozen factor is de (verhoogde) blootstelling aan stoffen met een hormoonverstorend effect. (Zie verder)

De gevolgen van vroege menstruatie

Menstrueren op jonge leeftijd kan confronterend zijn, zeker als vriendinnen nog niet menstrueren. Het begin van de maandstonden kan een invloed hebben op de dagelijkse activiteiten van het meisje. Denk maar aan sportlessen, uitstapjes, enz... Het is belangrijk om als ouder open en transparant te praten met je dochter.

Recent onderzoek in Vlaanderen heeft ook aangetoond dat meisjes die vroeg beginnen met menstrueren vaak ook meer last hebben van pijnlijke maandstonden.

Uiteraard is het belangrijk om een arts te raadplegen bij extreem pijnlijke maandstonden. Deze kan een onderliggende oorzaak uitsluiten.

De menstruatiecyclus

Een regelmatige cyclus duurt 28 dagen. Een perfect regelmatige cyclus is eerder uitzonderlijk.

Elke vrouw ervaart haar cyclus ook anders. Sommige vrouwen hebben veel klachten zoals krampen, buikpijn, hoofdpijn of zijn heel emotioneel, andere vrouwen ondervinden geen klachten.

Oorzaken van menstruele klachten

De menstruele cyclus maakt deel uit van de vruchtbaarheid. Besef dat een tiener al bij de eerste maandstonden vruchtbaar kan zijn! Elke maand bereidt het lichaam zich voor op een eventuele zwangerschap. Een eicel rijpt. Na de eisprong verdikt het baarmoederslijmvlies zodat het bevruchte eitje zich kan innestelen. Indien er geen bevruchting is, wordt dit baarmoederslijmvlies terug afgestoten. Dit zijn de maandstonden. Heel dit proces gebeurt onder invloed van progesteron en oestrogeen, de hormonen die in de eierstokken worden aangemaakt en heel het vruchtbaarheidsproces sturen. De aanmaak van deze hormonen wordt continu bijgestuurd gedurende de hele cyclus. Deze wisseling van hormonen kan zorgen voor stemmingswisselingen, prikkelbaarheid en innerlijke onrust. Tijdens de puberteit zoekt het lichaam evenwicht in de aanmaak van hormonen, wat maakt dat jonge meisjes gevoeliger kunnen zijn.

Even inzoomen op de klachten

Pijnlijke menstruatie, zowat de meest voorkomende klacht. Bij sommige vrouwen is dit een zeurderige pijn in de onderbuik al dan niet gepaard met krampen. Deze pijn wordt veroorzaakt door het samentrekken van de baarmoeder en het afstoten van het baarmoederslijmvlies.

Tips:

• Een warme kruik of kersenpitkussentje op de onderbuik doet vaak wonderen. Ook een warm bad met melisse of kamille kan helpen.
• Probeer constipatie te voorkomen door veel vezels te eten. Beperk koffie, geraffineerde suikers en limonades. Ook alcohol is uit den boze.
• Thee van kamille of melisse helpt ontspannen.
• Gebruik natuurlijk en bij voorkeur biologische maandverband en tampons.
• Neem voldoende rust, ga op tijd slapen.
• Verschillende kruiden kunnen ook ondersteunend en pijnstillend zijn
  • Bij hevige menstruatiepijn en onregelmatige maandstonden kan een kuur van 3 maanden Rubus idaeus msa helpen. Je neemt gedurende minstens 3 maanden elke dag 3 x 30 druppels, telkens de periode tussen de maandstonden. Dit helpt je hormonale stelsel in balans te krijgen en bevordert een regelmatige cyclus.
  • Ribes nigrum msa is een acute pijnstiller en kan gebruikt worden om hevige pijnen te kalmeren.
  • Tilia tomentosa msa is dan weer rustgevend en kalmerend bij premenstrueel syndroom of hevige stemmingswisselingen.
  • .Neem omega 3 en 6 (bv teunisbloemcapsules) tussen de maandstonden.
  • Zorg voor voldoende aanvoer van ijzer (donkergroene rauwe bladgroenten, broccoli) en vitamine C

Beperk het gebruik van hormoon verstorende (EDC’s of Endocrine Disrupting Chemicals) producten. Wat zijn dit? Dit zijn chemische stoffen die onze hormonen nabootsen of ingrijpen in processen van aanmaak van hormonen. Ze kunnen het natuurlijke evenwicht verstoren. Er verschijnen meer en meer wetenschappelijke studies waaruit blijkt dat deze stoffen zelfs in lage dosis het risico verhogen op een verstoorde hormoonaanmaak. Momenteel zijn er een 800-tal stoffen gekend. Dit zijn zware metalen, pesticiden, parabenen, ftalaten, bisfenol A, maar ook synthetische hormonen zoals anticonceptie. Deze stoffen zitten verwerkt in dagdagelijkse producten zoals voedselverpakkingen, schoonmaakproducten, deodoranten, cosmetica, nagellak…Voor Bisfenol A bestaat er in Europa al een wetgeving met een limiet. Ook voor andere is vaak al een beperkte wetgeving voorzien. Je kunt blootstelling verminderen door regelmatig je huis te verluchten zeker bij nieuwe meubels, niet roken, schoonmaken met ecologische reinigingsmiddelen, vermijden van pesticiden en insecticiden in de tuin. Gebruik bij voorkeur biologische en onverpakte voeding. Kies verzorgingsproducten van natuurlijke oorsprong en zonder parabenen en ftalaten.